Kronik Ağrının Sessiz Ortağı: Duygularımız
Prof. Dr. Aynur Özge
Günümüzde milyonlarca insan kronik ağrı ile yaşıyor. Bel, boyun, baş, kas-iskelet sistemi ya da yüz ağrıları bazen o kadar uzun sürüyor ki artık kişiliğimizin bir parçası gibi hissediliyor. Ancak çok az kişi, bu inatçı ağrıların arkasında çoğu zaman çözümlenmemiş duygular olduğunu biliyor.
Yeni bilimsel çalışmalar, kronik ağrının sadece fizyolojik değil, aynı zamanda duygusal bir yük taşıdığını ortaya koyuyor. Ve iyi haber şu: bu duygularla yüzleşmek, ağrıyı azaltabiliyor.
📌 Kronik Ağrı Nedir?
Kronik ağrı, üç aydan uzun süren, genellikle bir neden ortadan kalktığı halde devam eden ağrı türüdür. Migren, fibromiyalji, bel-boyun ağrıları, yüz ağrısı, temporomandibular sendrom ve daha pek çok türü vardır.
Bazı kişilerde görüntüleme, kan testleri ya da kas iskelet muayeneleri normal çıkar ama kişi “çok ağrım var” der. İşte bu noktada beynin ağrıyı algılama ve yorumlama biçimi devreye girer.
😞 Duygular Ağrıyı Nasıl Etkiler?
Ağrı sadece fiziksel bir uyaran değil, beynin yorumladığı bir deneyimdir. Öfke, korku, bastırılmış üzüntüler ya da travmalar beynin ağrı merkezlerini uyararak gerçek ağrı yaratabilir. Uzun süren stres, beyindeki ağrı devrelerinin sürekli açık kalmasına neden olur.
📍 Örneğin:
- Bastırılmış bir öfke kronik boyun ağrısı olarak çıkabilir
- Çocuklukta yaşanan duygusal ihmal erişkinlikte migren riskini artırabilir
- Sürekli gerginlik hali kasları sıkar, ağrı döngüsünü başlatır
Bütün bu tabloda beyin, adeta “duygusal acıyı” bedensel acıya dönüştürerek ifade eder.
🧠 Duygu Terapisi Nedir?
Duygu Odaklı Ağrı Terapisi (Emotional Awareness and Expression Therapy – EAET), özellikle kronik ağrısı olan kişilerin duygusal dünyalarını keşfetmelerini ve bu duyguları özgürce ifade etmelerini hedefler.
Temel ilkeler:
- Duygular bastırıldıkça beden konuşur
- Bilinç dışı öfke, korku, suçluluk gibi duygular kronik ağrıyı besler
- Bu duygular ifade edildikçe ağrının şiddeti azalır, bedensel gevşeme artar
Yakın zamanda yapılan bilimsel çalışmalarda, EAET uygulanan kişilerde:
- Ağrı şiddetinde belirgin azalma
- Depresyon, kaygı, uykusuzluk gibi eşlik eden sorunlarda iyileşme
- İlaç kullanımında azalma gözlenmiştir.
💻 Online Terapi ile Her Yerden Ulaşılabilirlik
Özellikle pandemi sonrası yaygınlaşan çevrim içi (online) duygusal terapi programları, artık daha fazla kişiye ulaşabiliyor. Zoom üzerinden yapılan kısa süreli seanslarla bireyler duygularını keşfedip, ağrılarını tanımayı ve dönüştürmeyi öğrenebiliyor.
Bu terapilerin hedefi, “acıya direnmek” değil, onu anlamak ve içsel olarak dönüştürmek.
✔️ Kronik Ağrı İçin 5 Adımda Duygusal Farkındalık
- Ağrınızla konuşun: Ne zamandan beri var? Hangi olaylarla birlikte arttı?
- Duygusal günlüğü başlatın: Her gün 5 dakika yazın; ne hissettiniz, ne bastırdınız?
- Kendinize izin verin: Üzgün, kırgın, öfkeli, suçlu hissetmek doğaldır
- Yalnız olmadığınızı bilin: Ağrı çeken milyonlarca kişi var ve yardım mümkün
- Bir uzmana başvurun: Nöroloji, psikiyatri ya da online terapi desteği alın
🌈 Son Söz
Kronik ağrılar hayat kalitemizi düşürebilir ama bu ağrılarla baş etmek, yalnızca ilaçla mümkün değildir. İçimizde taşıdığımız bastırılmış duygular, bazen en büyük ağrı kaynağıdır.
Ağrınız varsa bedeninize kızmak yerine ona kulak verin. Belki de size bir duyguyu, bir yarayı ya da yıllar önce unuttuğunuz bir olayın izini anlatmaya çalışıyordur…
Ağrınızın sesini duyun; çünkü o, iyileşmeye giden ilk fısıltı olabilir.
Sevgiyle.
