Yaş Aldıkça Tansiyonumuz Neden Düşer?

Prof. Dr. Aynur Özge

Tansiyon, yaşamımızın her döneminde dikkat etmemiz gereken kritik bir sağlık parametresidir. Ancak yaş ilerledikçe tansiyonda bazı değişimler meydana gelir ve bazen bu değişimler sağlığımızı tehdit edebilir. Peki tansiyon nedir, normal değerleri nasıldır ve yaşlandıkça neden düşer? Bu yazıda, tansiyonun yaş alan beyin sağlığına etkilerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.

Tansiyon Nedir?

Tansiyon, kalbin pompaladığı kanın damarlara uyguladığı basıncı ifade eder. Büyük tansiyon (sistolik), kalbin kasılma sırasında damarlara uyguladığı basıncı; küçük tansiyon (diyastolik) ise kalbin dinlenme sırasında damarlarda kalan basıncı ifade eder.

Tansiyonun Normal Değerleri Yaşlara Göre Nasıl Seyretmelidir?

• Genç ve Orta Yaş: Normal tansiyon değeri 120/80 mmHg‘dir.
• 60 Yaş ve Üzeri: Yaş ilerledikçe arter duvarlarında sertleşme olabilir ve bu da büyük tansiyonu bir miktar yükseltebilir. Yaşlı bireylerde 130-140/80-85 mmHg aralığı genellikle normal kabul edilebilir.
• Düşük Tansiyon (Hipotansiyon): 90/60 mmHg altındaki değerler düşük tansiyon olarak kabul edilir.

Yaş Aldıkça Tansiyon Neden Düşer?

Yaşlanan bireylerde tansiyonun düşmesine yol açan başlıca nedenler şunlardır:

1. Otonom Sinir Sistemi Değişiklikleri: Yaş ilerledikçe otonom sinir sistemi kan basıncını düzenlemekte daha az etkin olur.
2. Damar Esnekliğini Kaybeder: Yaşlanan damarlarda kan akışını düzenleyen mekanizmalar zayıflar ve tansiyon düşebilir.
3. Kalp Debisi Azalır: Yaş ilerledikçe kalbin pompalama kapasitesi azalır, bu da tansiyonun düşmesine yol açabilir.
4. Su ve Elektrolit Kaybı: Yaşlı bireylerde yeterli sıvı alınmaması, tansiyonun düşmesine neden olabilir.
5. Tansiyon İlaçlarının Etkisi: Yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar bazen hipotansiyona neden olabilir. Özellikle içinde idrar söktürücü olan tansiyon ilaçları belirli bir yaştan sonra daha dikkatle kullanılmalıdır.

Tansiyon Düşmesi Yaş Alan Beyin Sağlığını Nasıl Etkiler?

Düşük tansiyon, beyne yeterli kan ve oksijen gitmesini engelleyebilir. Bu durumun etkileri şunlardır:

• Bilişsel Fonksiyonlarda Azalma: Beyin beslenemediği için hafıza kaybı ve dikkat eksikliği gelişebilir.
• Bayılma ve Düşme Riskinde Artış: Düşük tansiyon nedeniyle ani kalkışlar sırasında (ortostatik hipotansiyon) düşme ve kafa travması riski artar.
• Demans Riski: Kronik olarak düşük tansiyon, uzun vadede demans riskini artırabilir.

Yaş Alan Kişilerde Tansiyon İlaçları Konusunda Nelere Dikkat Edilmelidir?

1. Düzenli Tansiyon Takibi: Tansiyon ilaçları kullanılırken tansiyon değerlerinin yakından takip edilmesi gerekir.
2. Doz Ayarlamaları: Yaş ilerledikçe böbrek ve karaciğer fonksiyonları azaldığından ilaç dozları yeniden ayarlanmalıdır.
3. Ani Pozisyon Değişikliğini Önleyin: Tansiyon ilaçları ortostatik hipotansiyona yol açabilir. Bu nedenle yavaş kalkılmalı ve ani hareketlerden kaçınılmalıdır.
4. Sıvı Tüketimi: Sıvı kaybı tansiyon düşmesine neden olabileceği için yeterli su içilmelidir.

Hiponatremi Nedir ve Neden Olur?

Hiponatremi, kandaki sodyum düzeyinin normalin altına düşmesi durumudur. Normal sodyum değeri 135-145 mEq/L arasındadır.

Nedenleri:

• Çok fazla su tüketimi veya sıvı kaybı.
• Tansiyon ilaçlarının (diüretikler) yan etkisi.
• Kalp yetmezliği veya böbrek hastalıkları.

Sonuçları:

• Halsizlik, kafa karışıklığı ve bayılma.
• İleri aşamada bilinç kaybı ve hatta koma riski.

Sevgili okurlar, yaş ilerledikçe tansiyon değişimleri vücudumuzun doğal bir parçasıdır. Ancak düşük tansiyon, yaş alan bireylerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Önerilerim:

• Tansiyonunuzu düzenli olarak ölçün ve kaydedin.
• Tansiyon ilaçlarınızı doktor kontrolünde kullanın.
• Bol su için ve ani hareketlerden kaçının.
• Beslenmenizde sodyum dengesine dikkat edin.

Bilinçli tansiyon yönetimi ile sağlıklı ve zinde bir yaşam dileğiyle…