Olumlu Geri Bildirimde Bulunmak Herkesi Alzheimer’den Korur

Prof. Dr. Aynur Özge

Ayşe Hanım, 75 yaşında emekli bir öğretmen olarak ailesiyle mutlu bir yaşam sürmekteydi. Torunları ona sık sık sevgi dolu sözler ve olumlu geri bildirimlerde bulunurdu. Her “Seni seviyoruz, büyükanne!” dediklerinde, Ayşe Hanım’ın yüzünde kocaman bir gülümseme belirirdi. Bu tür olumlu geri bildirimler, Ayşe Hanım’ın sadece ruh halini değil, aynı zamanda beyin sağlığını da olumlu yönde etkiliyordu. Peki, olumlu geri bildirimlerin Alzheimer hastalığına karşı koruyucu etkisi olabilir mi?

Kültürümüzde Geri Bildirim Mekanizması 

Dünyanın birçok kültüründe, geri bildirim mekanizmaları insanların sosyal ve duygusal gelişiminde önemli bir rol oynar. Batı kültürlerinde, özellikle eğitim ve iş hayatında geri bildirim verme ve alma oldukça yaygındır. Doğu kültürlerinde ise geri bildirimler daha çok dolaylı yollardan ve topluluk içindeki sosyal ilişkiler aracılığıyla gerçekleşir. Türkiye’de ise aile içinde ve topluluklarda geri bildirim verme alışkanlığı yaygındır, ancak bu geri bildirimler sıklıkla olumsuz ve eleştirici olabilir. Olumsuz geri bildirimler, bireylerin özgüvenini ve ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir.

Olumsuz Geri Bildirimin Beyin Yapılarına Etkisi

Olumsuz geri bildirim almak, beyinde stres hormonlarının artmasına yol açar. Kronik stres, kortizol düzeylerini yükselterek hipokampus gibi hafıza ve öğrenme ile ilgili beyin bölgelerine zarar verebilir. Yüksek kortizol seviyeleri, beyin hücrelerinin küçülmesine ve sinapsların zayıflamasına neden olur. Bu durum, bilişsel işlevlerin bozulmasına ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların gelişme riskinin artmasına yol açabilir.

Olumlu Geri Bildirimin Beyinde Yapısal Olarak Yarattığı Değişimler

Olumlu geri bildirim almak ise tam tersi bir etki yapar. Dopamin ve serotonin gibi mutluluk ve ödül hormonlarının salgılanmasını artırır. Bu aracı moleküller, sinapslardaki iletişimi güçlendirir ve beyindeki nöroplastisiteyi artırır. Nöroplastisite, beynin yeni bağlantılar oluşturma ve mevcut bağlantıları güçlendirme yeteneğidir. Bu durum, bilişsel işlevlerin ve hafızanın korunmasına yardımcı olur.

Olumlu Geri Bildirim Verilirse Alzheimer Hastalık Riski Nasıl Azalır?

Olumlu geri bildirim, stres hormonlarının seviyesini düşürerek beyin sağlığını korur. Kronik stres, beyin hücrelerine zarar verebilir ve Alzheimer hastalığının gelişimini hızlandırabilir. Olumlu geri bildirimler, stresi azaltarak ve beyindeki nöroplastisiteyi artırarak Alzheimer riskini azaltabilir. Aynı zamanda, sosyal etkileşimler ve duygusal destek, beyin sağlığını koruyan faktörlerdir. Aile içindeki sevgi dolu ilişkiler ve olumlu geri bildirimler, yaşlı bireylerin kendilerini daha değerli ve mutlu hissetmelerini sağlar.

Büyüklerimizle İletişimde Olumlu Geri Bildirimin Katkıları

Büyüklerimize olumlu geri bildirimde bulunmak, sadece onların değil, bizim de sağlığımıza katkıda bulunur. Pozitif geri bildirimler, duygusal bağları güçlendirir ve aile içindeki iletişimi iyileştirir. Alzheimer hastalarıyla olumlu iletişim kurmak, onların kaygı ve stres düzeylerini azaltır, duygusal iyilik hallerini artırır. Aynı zamanda, bizim de empati ve duygusal zekamızı geliştirir, daha mutlu ve huzurlu bir yaşam sürmemizi sağlar.

Sonuç olarak, olumlu geri bildirimde bulunmak, beyin sağlığını korumanın ve Alzheimer hastalığı riskini azaltmanın basit ama etkili bir yoludur. Aile içinde ve topluluklarda sevgi dolu ve destekleyici bir ortam yaratmak hem yaşlı bireyler hem de bizler için büyük faydalar sağlar. Unutmayalım ki, bir gülümseme veya birkaç sevgi dolu söz, uzun vadede sağlığımız üzerinde büyük etkiler yaratabilir. Büyüklerimize ve sevdiklerimize olumlu geri bildirimde bulunarak hem onların hem de kendi sağlığımızı koruyalım. Olumsuz geri bildirimlerin stres ve zarar verici etkilerini unutmadan, pozitif yaklaşımlarımızla hem bireysel hem de toplumsal sağlığa katkıda bulunabiliriz. Sevgi ve destek, sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır.