Grip Aşıları Beyin Sağlığı İçin Faydalı mıdır?
Prof. Dr. Aynur Özge
Havalar serinlemeye başladı, grip aşısı zamanı yaklaştı. Pek çok kişi bu dönemde “Grip aşısı gerçekten gerekli mi?” diye soruyor. Ben de size bu sorunun biraz farklı bir yanını anlatmak istiyorum: Grip aşısı sadece akciğerleri değil, beyni de koruyor.
🧠 Beynimiz de gribi hisseder
Grip, sadece burun akıntısı ve öksürük değildir; vücutta yaygın bir iltihaplanma ve enerji kaybı yaratır. Yüksek ateş, halsizlik, uykusuzluk ve oksijen düşüklüğü gibi etkiler beynin dengesini zorlar.
Bu nedenle grip geçiren birçok kişi hastalık sonrası “beyin sisi”, unutkanlık ya da konsantrasyon güçlüğü yaşar.
İşte grip aşısı, bu tabloyu önlemenin en basit yollarından biridir.
❤️ Beyin dostu bir kalkan: Grip aşısı
Aşı sayesinde hastalığı geçirsek bile genellikle çok daha hafif atlatırız. Bu da beyin için iki büyük fayda sağlar:
- Enflamasyon yükünü azaltır. Yani beynin iç ortamı sakin kalır, sinir hücreleri enerji kaybına uğramaz.
- Kan damarlarını korur. Grip sonrası pıhtılaşma eğilimi artabilir; aşılı kişilerde bu risk belirgin biçimde azalır.
Bununla birlikte, büyük hasta gruplarında yapılan çalışmalarda grip aşısı olan kişilerde inme ve demans gelişme olasılığının daha düşük olduğu görülmüş. Bu, bağışıklık sisteminin ve damar sağlığının korunmasının dolaylı bir sonucu olabilir.
🌿 Kime özellikle önerilir?
- Orta yaş ve üzerindeki bireylere
- Kalp, diyabet, böbrek veya solunum hastalığı olanlara
- Hafif unutkanlık, migren veya inme öyküsü bulunanlara
- Sağlık çalışanlarına ve bakım verenlere
Aşı, genellikle yılda bir kez uygulanır. Özellikle sonbahar başında yaptırmak koruyuculuğu en yüksek düzeye çıkarır.
💬 Sık sorulan birkaç soru
“Aşı oldum ama yine grip oldum, işe yaramadı mı?”
Hayır, yine de işe yaradı. Aşı, hastalığın ağır seyretmesini ve yüksek ateşle birlikte gelen beyin yorgunluğunu önler.
“Nörolojik hastalığım var, aşı bana zarar verir mi?”
Genellikle hayır. Grip aşısı canlı virüs içermez; nörolojik hastalıkların çoğunda güvenle uygulanabilir. Sadece özel ilaçlar kullanan kişiler zamanlamayı doktoruyla konuşmalıdır.
“Gerçekten demansı önler mi?”
Bilim dünyası bu konuda giderek daha umutlu. Aşılı kişilerde demans riski daha düşük bulunuyor, ama bu tek başına mucizevi bir koruma anlamına gelmez. Yine de beynin iltihap yükünü azaltmak, yaşlanma hızını olumlu yönde etkileyebilir.
☀️ Sonbahar için beyin dostu öneri
Grip aşısı, uykunun, egzersizin ve dengeli beslenmenin yanına eklenebilecek küçük ama etkili bir “beyin yatırımıdır.”
Her yıl bir kez, sadece kendiniz için değil, çevrenizdekileri de korumak için yaptırın. Çünkü gripten korunmak demek, beyninize biraz daha enerji, berraklık ve dayanıklılık kazandırmak demektir.
Sağlıkla ve açık bir zihinle kalın…
Daha fazla okuma için;
- American Geriatrics Society Beers Criteria® Update Expert Panel, J Am Geriatr Soc., 2023.
- CDC, Key Facts About Seasonal Flu Vaccine, 2024.
- Bukhbinder AS, et al. Risk of Alzheimer’s Disease Following Influenza Vaccination, 2022.
- Zhao H, et al. Influenza vaccination and incident dementia in UK Biobank, 2024.
- Yang WK, et al. Systematic review: influenza vaccination and dementia risk, 2025.
- Veronese N, et al. Influenza vaccination and dementia: review, 2022.
- Harvard Health Publishing, How the flu affects brain health, 2023.
