Araçta Seyahat Ederken Rahatsız Oluyorsanız Migren Hastası Olabilirsiniz

Prof. Dr. Aynur Özge

Yolculuk sırasında mide bulantısı, baş dönmesi, baş ağrısı ve hatta huzursuzluk hissi yaşıyorsanız, yalnızca “yol tutması” yaşıyor olabilirsiniz. Ama durun! Bu şikâyetler bazı bireylerde daha fazlasını işaret eder: Migren…

Yani araç, gemi ya da uçakta yaşadığınız o bitmek bilmeyen huzursuzluk hali, aslında beyninizin size verdiği bir sinyal olabilir. İşte bu yazıda, hareket hastalığı (motion sickness) ile migren arasındaki ilişkiyi ve bu konuda neler yapabileceğimizi ele alıyoruz.

Hareket Hastalığı ve Migren Arasındaki Görünmeyen Bağ

Hareket hastalığı, genellikle araçta giderken gözle gördüğümüz şeylerle iç kulaktaki denge sistemi arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanır. Vücut harekette olduğunu hisseder, ancak gözler sabit bir kitap ya da ekran gördüğünde beyin karışır. Bu da mide bulantısı, baş dönmesi ve hatta terlemeyle sonuçlanır.

Şimdi gelelim migrene… Migren hastaları, özellikle vestibüler sistem yani denge sistemi ile ilişkili duyarlılıklara daha açıktır. Vestibüler migren, klasik baş ağrısından farklı olarak, baş dönmesi, denge kaybı ve hareket hassasiyeti ile kendini gösterir. Dolayısıyla araçta kitap okurken rahatsız oluyorsanız ya da seyahatin ardından baş ağrısı yaşıyorsanız, bu migrenin bir türü olabilir.

Bilim Ne Diyor?

Medscape’te yayımlanan “Managing Motion Sickness Onboard: Tips from a Ship’s Doctor” adlı yazıda, hareket hastalığına karşı alınabilecek önlemler detaylıca ele alınıyor. Gemi yolculuklarında edinilen uzun yıllara dayalı tecrübeyle sunulan öneriler, özellikle sık seyahat eden bireyler için oldukça faydalı.

İşte makalede önerilen başlıca stratejiler:

Hareket Hastalığını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

1. Önceden Pozisyonunuzu Seçin:
   • Araçta veya gemide daha az sarsılan bölgelere oturun. Aracın ön koltuğu veya geminin orta kısmı genellikle en sabit yerlerdir.
2. Pencereden Dışarı Bakın:
   • Sabit bir noktaya odaklanmak beynin dengesini sağlar. Gözler ve iç kulak aynı hareketi algılarsa uyum sağlanır.
3. Okumaktan Kaçının:
   • Yolculuk sırasında kitap, telefon veya ekran okumak, göz ile denge sistemi arasındaki iletişimi bozar. Bu da şikâyetleri artırır.
4. Derin Nefes Alın, Gözlerinizi Kapatın:
   • Karanlık bir ortamda gözlerinizi kapatarak rahatlamak bazı bireylerde etkili olur.
5. Zencefil Gibi Doğal Destekler:
   • Zencefil pastilleri veya çayı, mide bulantısını önlemede yardımcı olabilir.
6. Hafif Atıştırmalıklar Tüketin:
   • Boş mide ile yolculuk mide bulantısını tetikleyebilir. Tuzlu bisküvi, muz gibi kolay sindirilen gıdalar önerilir.
7. Reçetesiz İlaçlar:
   • Dimenhidrinat veya meklizin içeren ilaçlar hareket hastalığını önleyebilir. Ancak düzenli kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır.
8. Reçeteli Tedaviler:
   • Sık yolculuk yapanlar için nöroloji veya kulak burun boğaz uzmanının reçete edebileceği skopolamin yamaları gibi ileri çözümler uygulanabilir.

Vestibüler Migren mi, Sıradan Yol Tutması mı?

Her hareket hastalığı şikâyeti migrenle ilişkili değildir. Ancak eğer aşağıdaki özelliklerden biri ya da birkaçı sizde varsa, bir nöroloji uzmanı ile görüşmeniz faydalı olur:

• Araçta sadece kitap okurken değil, boş boş bakarken bile baş dönmesi ve bulantı hissediyorsanız
• Yolculuk sonrası baş ağrısı yaşıyorsanız
• Migren geçmişiniz varsa
• Parfüm, ışık, ses gibi çevresel uyaranlara hassassanız
• Ailede migren hikâyesi varsa

Sonuç: Yolculukta Beyniniz Sizi Uyarıyor Olabilir

Sevgili okurlar, hareket hastalığını hafife almayın. Bu, beyninizin size verdiği önemli bir sinyal olabilir. Migreni sadece baş ağrısı zannetmek artık eskide kaldı. Vestibüler migren, yolculuklarda bile kendini gösterebilir.

Unutmayın, erken tanı ve basit önlemlerle hem migren ataklarını hem de yolculuk eziyetini yaşamadan önleyebilirsiniz.