Periferik Sinir Blokajları: “İğne mi, Umut mu?”

Prof. Dr. Aynur Özge

Bazı ağrılar vardır, sadece başımızı değil, umutlarımızı da bastırır. Yıllarca süren baş ağrıları, boyun ense gerilimleri, yüz zonklamaları… İlaçlar yetersiz gelir, günlük hayat sekteye uğrar ve kişi “başka çare yok mu?” diye arayışa girer.

İşte tam da bu noktada karşımıza çıkan yöntemlerden biri:
Periferik sinir blokajları.
Peki bu yöntem gerçekten işe yarar mı? Yoksa bir iğne daha mı? Gelin birlikte inceleyelim.

🔍 Periferik Sinir Blokajı Nedir?

Vücudumuzda ağrıyı ileten özel sinir hatları vardır. Bu sinirlerden bazıları, baş, boyun ve yüzde oldukça yüzeyeldir ve kolayca erişilebilir.

Periferik sinir blokajı, bu sinirlere lokal anestezik (bazen steroid ile birlikte) ilaç verilerek ağrı iletiminin geçici olarak durdurulmasıdır.
Amaç sadece ağrıyı dindirmek değil, aynı zamanda beyin ve sinir sisteminin ağrıyı “yeniden değerlendirmesini” sağlamaktır.

🎯 Hangi Durumlarda Kullanılır?

En sık kullanıldığı nörolojik ve baş ağrısı durumları:

• Kronik migren (özellikle sık ataklı ve dirençli olgularda)
• Gerilim tipi baş ağrısı
• Küme tipi baş ağrısı (cluster headache)
• Nöraljiler (örneğin oksipital, trigeminal nöralji)
• Yüz ve boyun kaynaklı ağrılar
• Postherpetik nevralji
• Bazı omuz ve kol ağrıları (servikojenik kökenli)

🧠 Nasıl Etki Eder?

Bazen beyin, sürekli gelen ağrı sinyallerini kronik bir tehdide dönüştürür. Bu tehdit sinyalleri, zamanla ağrının kendisinden daha büyük bir problem haline gelir.

Sinir blokajları bu sinyali keserek:

• Beyne “artık tehlike yok” mesajı gönderir
• Ağrı ile ilgili hafızayı zayıflatır
• Ağrı eşiğini yükseltir
• Ağrı algı sisteminde yeniden denge sağlar

Yani sadece fiziksel değil, aynı zamanda nöroplastik bir müdahaledir.

💉 “İğne” Korkusu Haklı mı?

Çoğu kişi, “iğne” kelimesini duyunca geri adım atar. Oysa sinir blokajları:

• Çok ince iğnelerle,
• Uygun steril koşullarda,
• Saniyeler içinde,
• Hedefe yönelik,
• Genellikle tek seansta uygulanır.

İşlem sırasında hastaların büyük kısmı ciddi bir acı hissetmez. Uygulama sonrası ağrı birkaç saat içinde belirgin şekilde azalabilir.

📊 Bilimsel Kanıt Var mı?

Evet!

• Migrenli hastalarda oksipital sinir blokajı sonrası atak sıklığında ve şiddetinde anlamlı azalma raporlanmıştır.
• Küme tipi baş ağrılarında, SPG (sfenopalatin ganglion) blokajı etkili bulunmuştur.
• Trigeminal nevralji ve yüz ağrılarında tek uygulamayla bile aylar süren rahatlama sağlandığı bildirilmektedir.

Ancak unutulmamalı: Her hastaya değil, doğru hasta profiline uygulandığında etkilidir.

🤔 Kimler İçin Uygun?

Uygun adaylar:

• İlaç tedavisinden yeterince fayda görmeyenler
• İlaç yan etkisinden rahatsız olanlar
• Gebe, yaşlı veya çoklu ilaç kullanmak zorunda kalan hastalar
• Hedef siniri net olarak tanımlanabilen ağrısı olanlar

Uygun olmayanlar:

• Kan sulandırıcı kullananlar (dikkatle değerlendirilmelidir)
• Enfeksiyon bölgesi olanlar
• Ağrıya neden olan yapısal beyin hastalığı olanlar

🕊️ “İğne mi, Umut mu?” sorusunun cevabı:

İkisi birden olabilir.

Eğer doğru zamanda, doğru kişiye, doğru yöntemle uygulanırsa bir iğne, aylar süren bir sessizlik yaratabilir. Üstelik bu sessizlik yalnızca ağrının değil, çaresizliğin de sesini susturabilir.

💬 Son Söz: Umuda Açılan Sinirler

Sevgili okurlar,

Sinir blokajları sihirli bir değnek değildir. Ama bilimsel temele dayanan, yan etkisi az, etkisi yüksek bir yöntemdir. En önemlisi, çaresizlik duygusunun hâkim olduğu bir anda, “benim için hâlâ bir şey yapılabilir” duygusunu yaşatır.

Unutmayın: Her ağrının bir yolu, her yolun bir ışığı vardır.