Prof. Dr. Aynur Özge
Migren, sadece şiddetli baş ağrılarıyla sınırlı olmayan, vücudun çeşitli sistemlerini etkileyebilen karmaşık bir rahatsızlıktır. Son yapılan araştırmalar, migren hastalarının sadece baş ağrısı değil, aynı zamanda kalp krizi ve beyin krizi (inme) riski altında olduklarını ortaya koymuştur. Migrenin, özellikle aura ile birlikte görülen türünde bu risklerin arttığı tespit edilmiştir. Peki, migrenin bu ciddi sağlık sorunlarıyla bağlantısı nedir? Bu yazıda, migren ve kardiyovasküler riskler arasındaki ilişkiyi ele alacağız.
Migrenli kişilerin kalp ve beyin krizi riski altında olduğuna dair kanıtlar her geçen gün artıyor. British Medical Journal‘da yayımlanan bir çalışma, migrenli bireylerin özellikle inme (beyin krizi) ve kalp krizi riskinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Araştırmalar, migren hastalarının kalp krizi geçirme riskinin migreni olmayan kişilere göre %50 oranında daha fazla olduğunu ortaya koymuştur.
Migrenin, damar sağlığı üzerindeki etkisi, bu hastalığı daha ciddi bir kardiyovasküler problem olarak ele almamızı gerektiriyor. Özellikle migren atağı sırasında damarların ani daralması veya genişlemesi (vazokonstriksiyon veya vazodilatasyon), kalp ve beyin damarlarında hasara yol açabilir. Bu da zamanla damar tıkanıklığına, pıhtı oluşumuna ve nihayetinde kalp krizi veya inme riskine neden olabilir.
Kalp krizi, kalbi besleyen damarların tıkanması sonucu ortaya çıkar, beyin krizi ise beynin damarlarının tıkanmasıyla oluşur. Migren hastalarında her iki durumun da gelişme riski yüksektir. American Heart Association‘a göre, özellikle migreni aura ile birlikte yaşayan kişilerde, beyin krizi riski normal popülasyona göre iki kat daha fazladır. Bu risk, genellikle genç kadınlarda daha belirgindir ve oral kontraseptif (doğum kontrol hapı) kullanımı bu riski daha da artırabilir. Nitekim Amerikan jinekoloji birliği son tanı tedavi rehberinde öncesinde görme bulanıklığı yaşanan (Auralı Migren) hastalarını doğum kontrol hapı için “mutlak kontrendike” gruba alarak bir anlamda yasaklamıştır. Yani bu türde migren atağı yaşayan hanımlarda doğum kontrol hapı dışında bir korunma yöntemi kullanılmalıdır ki damar sertliği ve beyin krizi riski kontrol edilebilsin.
Migren, vücutta inflamasyon süreçlerini tetikleyebilir. Enflamasyon, kan damarlarını etkileyerek hem kalp hem de beyin sağlığını tehdit eden süreçlere yol açar. Ayrıca, migren sırasında vücuttaki pıhtılaşma mekanizmaları da değişime uğrayabilir. Bu pıhtılaşma eğilimi, damar tıkanıklığına zemin hazırlayarak kalp krizi ve inme riskini artırabilir.
Buna ek olarak, migren hastalarında sık görülen hipertansiyon (yüksek tansiyon), bu risklerin artmasına katkıda bulunur. Yüksek tansiyon hem kalp hem de beyin damarlarında hasara yol açarak ciddi sonuçlar doğurabilir.
Migrenli kişiler için kalp ve beyin krizi riskini azaltmanın en iyi yolu, migren yönetimiyle birlikte kalp-damar sağlığını korumaya yönelik önlemler almaktır:
Migren, sadece bir baş ağrısı değildir. Kalp ve beyin sağlığı üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. Bu nedenle, migren hastalarının sadece migren ataklarını yönetmekle kalmayıp, kardiyovasküler sağlıklarına da özen göstermeleri büyük önem taşır. Eğer migren hastasıysanız ve kalp ya da beyin krizi riskinizin yüksek olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuza danışarak uygun önlemleri almanızı öneririm.
Sağlıklı ve dengeli bir yaşam dilerim!