Alzheimer Tedavisi İçin Yeni Bir Işık: Donanemab Dün Amerika’da FDA Onayı Aldı

Alzheimer Tedavisi İçin Yeni Bir Işık: Donanemab Dün Amerika’da FDA Onayı Aldı

Prof. Dr. Aynur Özge

Alzheimer hastalığı, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ve giderek ilerleyen bir nörodejeneratif hastalıktır. Erken tanı, hastalığın seyrini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak için kritik bir öneme sahiptir. Erken evrelerde yapılan müdahaleler, hastalığın ilerlemesini durdurma veya yavaşlatma şansını artırabilir. Bu nedenle, hafıza kaybı veya bilişsel işlevlerde zayıflama belirtileri gösteren bireylerin erken tanı için bir sağlık profesyoneline başvurması hayati önem taşır.

Erken Tanı ve Tedavinin Kazandırdıkları

Erken tanı, Alzheimer hastalığının seyrini değiştirebilecek ve hastaların yaşam kalitesini artırabilecek pek çok avantaj sağlar. İşte erken tanı ve tedavinin kazandırdıkları:

  1. Hastalığın İlerlemesini Yavaşlatma:

Erken tanı sayesinde, hastalığın erken evrelerinde müdahale edilerek, bilişsel gerilemenin yavaşlatılması mümkün olabilir. Bu, hastaların daha uzun süre bağımsız ve kaliteli bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.

  1. Bilişsel Fonksiyonların Korunması:

Erken tedavi, hafıza, düşünme ve planlama gibi bilişsel işlevlerin korunmasına katkıda bulunur. Bu sayede, hastaların günlük yaşam aktivitelerini daha uzun süre sürdürebilmeleri sağlanır.

  1. Psikolojik Destek ve Planlama:

Erken teşhis, hastaların ve ailelerinin hastalığın ilerleyişi konusunda daha bilinçli olmasını sağlar. Bu, hem psikolojik destek hem de geleceğe yönelik planlama açısından büyük bir avantajdır.

  1. Tedavi Seçeneklerinin Artması:

Erken tanı, hastaların en güncel ve etkili tedavi seçeneklerinden yararlanmalarını sağlar. Yeni nesil ilaçlar ve tedavi yöntemleri, hastalığın seyrini önemli ölçüde etkileyebilir.

Donanemab Hakkında

Donanemab, Alzheimer hastalığına yol açtığı bilinen ve beyindeki devrelerde adeta paslanmaya yol açan “amyloid plakları”nı hedef alan ve Alzheimer hastalığının erken evrelerinde bilişsel ve işlevsel gerilemeyi yavaşlatmayı amaçlayan yeni bir tedavi yöntemidir. Eli Lilly and Company tarafından geliştirilen Donanemab, Kisunla™ markası altında FDA tarafından onaylanmıştır. Donanemab, 30 dakikalık aylık infüzyonlarla uygulanır ve amyloid plaklarını önemli ölçüde azaltarak hastalığın ilerlemesini yavaşlatır.

Kimler Bu Tedaviye Adaydır?

FDA onayına göre, Donanemab (Kisunla™), erken semptomatik Alzheimer hastalığı olan yetişkinler için uygundur. Bu grup, hafif bilişsel bozukluk (MCI) veya Alzheimer hastalığının hafif demans aşamasındaki bireyleri içerir. Tedavi adaylarının, beyinde amyloid plakların varlığıyla doğrulanmış bir Alzheimer patolojisine sahip olması gerekmektedir. Kisunla’nın onaylandığı klinik çalışmalarda, tedavi gören bireylerin bilişsel ve işlevsel gerilemesinde anlamlı bir yavaşlama sağlandığı gözlemlenmiştir.

Kimler Hekimlerle Erken Tanı için Temas Kurmalı?

Erken tanı ve müdahale, Alzheimer hastalığının seyrini önemli ölçüde etkileyebilir. Bu nedenle, ailesinde demans veya Alzheimer öyküsü olan veya günlük yaşamlarını aksatacak ve giderek kötüleşen şekilde aşağıdaki belirtileri yaşayan bireylerin bir nöroloğa başvurması önerilir:

  • Hafıza kaybı ve yeni bilgileri hatırlamada zorluk
  • Plan yapma veya problem çözmede güçlük
  • Günlük aktiviteleri yerine getirmede zorlanma
  • Zaman veya yer konusunda kafa karışıklığı
  • Görsel veya mekansal ilişkileri anlamada zorluk
  • Kelime bulma veya konuşmada güçlük
  • Eşyaları yanlış yere koyma ve geri bulamama
  • Yargılama ve karar verme yetisinde azalma
  • Sosyal aktivitelerden çekilme
  • Kişilik ve ruh hali değişiklikleri

Bu başlıklarda daha önceki yazılarımı okuyarak ne demek istediğimi daha iyi anlayabilirsiniz.

Kognoskopi ve Risk Analizi

Alzheimer hastalığı riski taşıyan bireyler için kognoskopi ve risk analizi yaptırmak, erken tanı ve tedavi imkanlarından yararlanmanın en etkili yollarından biridir. Kognoskopi, bilişsel fonksiyonların detaylı bir değerlendirmesini sağlar ve Alzheimer hastalığının erken belirtilerini tespit etmeye yardımcı olur. Risk analizi ise, genetik ve çevresel faktörlerin hastalık riskine olan etkilerini değerlendirir.

Alzheimer hastalığı, erken tanı ve müdahale ile yönetilebilir bir hastalıktır. Donanemab gibi yeni tedavi yöntemleri, hastalığın seyrini yavaşlatma ve hastaların yaşam kalitesini artırma potansiyeline sahiptir. Eğer siz veya sevdiklerinizde Alzheimer belirtileri gözlemliyorsanız, erken tanı ve tedavi imkanlarından yararlanmak için hekiminizle temas kurun. Beyin sağlığınıza özen gösterin. Gerekiyorsa Kognoskopi ve risk analizi yaptırarak, beyin sağlığınızı korumak ve Alzheimer hastalığına karşı önlem almak için harekete geçin.

Unutmayın, erken tanı hayat kurtarır!

avatar
Prof. Dr. Aynur ÖZGE, MD, PhD

Prof. Dr. Aynur Özge, Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Nöroloji Anabilim Dalı'nda öğretim üyeliği yapmaktadır. Uzmanlık alanları arasında Algoloji ve Klinik Nörofizyoloji bulunmaktadır. Eğitimini tamamladıktan sonra akademik kariyerine odaklanarak, nöroloji alanında derinlemesine bir uzmanlık edinmiştir.