Motor Nöron Hastalığı (ALS)
Kas hareketinden sorumlu olan sinir hücreleri (motor nöron)’nin henüz bilinmeyen bir nedenle hücre çekirdekleri düzeyinde kendi kendini harap etmesine bağlı hastalıklara verilen ortak bir isimdir. Sinir hücreleri harap oldukça işlevlerini aksatırlar ve hastalar durumdan bu aksaklıklar oluştukça haberdar olurlar.
Sıkça karşılaşılan ve bilinen türü Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS)’dur. Bu türünde konuşma, çiğneme, yutma, nefes alma, kol-bacak hareketleri dâhil olmak üzere hareket sisteminin kontrolünü sağlayan sinir hücrelerinde ön görülemeyen yaygın etkilenme söz konusudur. Hastalık hastadan hastaya değişen bir hızda ilerler.
İlk şikâyet genellikle yorgunluk, kaslarda seğirme hissi, bacak kaslarındaki zayıflık nedeniyle ayak sürçmesi, ve parmaklardan başlayıp kola doğru ilerleyen kas güçsüzlüğü şeklindedir. Zaman içinde güçsüz olan kaslarda gözle görülür erime (atrofi) görülür. Hastaların telaffuzları bozukluğu için konuşmaları güçlükle anlaşılır olur. Bir şey yerken veya içerken gözlenen öksürük besinlerin akciğere kaçırıldığını destekler. Zaman içinde basit fiziksel işlemlerde bile başkasına bağımlı olan hasta solunum kaslarının görevini yerine getirememesi sonucu cihaza bağımlı hale gelir. Sıklıkla da araya giren bir iltihap veya istenmeyen durum nedeniyle kaybedilir.
ALS teşhisi klinik olarak çoğunlukla zordur ve uzmanlık gerektirir. Bazen kesin teşhis ancak belirli bir süre takip sonrasında konabilir. Bazı tahliller ve filmler dışında sinir ölçümü ve kas aktivitesini yansıtan elektromyografi (EMG) tetkiki gerekir.
Kesin bir tedavisi olmayan bu hastalıkta seyri yavaşlattığı ve yaşam kalitesini artırdığı bilinen özel ilaçların vakit kaybetmeden başlanması önerilmektedir.
Detaylı bilgi ve destek için http://www.als.org.tr/ veya http://www.kasder.org.tr/ adreslerini ziyaret edebilirsiniz.